Met goed humeur geloven in het leven!

Een priester uit Zuid-Limburg verhaalde eens van een dierbare parochiaan die gedurende langere tijd op sterven lag. Zijn vrouw, ook al oud, had vele dagen en nachten bij hem zitten waken. Plotseling probeerde de man overeind te komen en hij begon te stamelen en zei: “Vrouw, geef miech ins e dröpke..! (borrel)” Waarop de vrouw hem toebeet: “Heij weurd neet gedroonke, heij weurd gestorve..!”
Wie wel eens van dichtbij een sterfbed heeft meegemaakt, weet dat er soms, tussen tranen en verdriet door, heel wat humor is en relativerende woorden worden gesproken rond een sterfbed. Veel van die grappen komen juist uit de mond van degene die doodziek is. Misschien heeft ook u wel eens ervaren, hoezeer humor troost kan scheppen en gemeenschap sticht; dat zelfs op uiterst pijnlijke momenten, soms bij uitvaarten, humor als een verzachting en zelfs bevrijdend kan werken. Humor is het allerlaatste wapen van de hoop. Soms lijkt het zelfs bijna een overwinning van de mens op de dood!

Dit is misschien een wat ongebruikelijke manier om over Pasen te schrijven, maar weet u dat dit in een lange traditie van Paaspreken staat? In de Middeleeuwen was het namelijk gebruikelijk dat de predikant in sommige regio’s de kansel besteeg en dan zijn paaspreek begon met een daverende mop, een paasgrap. En de hele kathedraal lachte uitbundig. Die lach moest de toehoorders in de juiste paas-stemming brengen. Het schijnt dat latere predikanten daar steeds meer een potje van gingen maken en dat ook het peil van de grappen daalde, zozeer, dat de grappen door de kerkelijke overheden werden verboden.

Waar komt die paashumor eigenlijk vandaan? Wel, die komt rechtstreeks uit het heilig Evangelie. Wie goed leest en zich inleeft in de situatie van de eerste leerlingen, kan de humor er vandaag nog vanaf proeven! In wezen is het graf-verhaal van Pasen een en al ironie en spotlach om de dood. De soldaten die Jezus hadden bespot, gemarteld en vermoord en die nu in opdracht van de machtigen der aarde het lijk bewaken, die soldaten zijn ineens zelf ‘als de dood’. Macht en geweld worden in hun hemd gezet. En het graf dat men zo zorgvuldig met een hele zware rolsteen had afgesloten, wordt soepeltjes opengeschoven en de steen die Jezus had willen opsluiten in het tijdelijke, fungeert als krukje voor een engel. En welke toehoorder, die had meegeleefd met het gruwelijke verhaal van Jezus mishandeling op Goede Vrijdag, zal niet een grote voldoening en genoegdoening gevoeld hebben toen hij hoorde, hoe diezelfde soldaten beginnen te sidderen van angst. Onze liefhebbende Vader beziet vaak onze menselijke plannenmakerij met milde ironie en laat met een glimlach een goede onverwachte wending ons deel zijn op een manier welke wij zelf niet hadden kunnen bedenken; let u maar eens op in uw eigen leven…

Eindelijk, gerechtigheid! Eindelijk wordt het kwaad op zijn nummer gezet. Voor de zoveelste keer in Jezus leven, maar nu definitief. Het paasverhaal lacht de dood in zijn gezicht uit, in een variatie op Paulus’ opmerking: “Dood, waar is nu uw angel?”
Voordat het Evangelie zo met geest en humor kon spreken over Jezus dood, is er natuurlijk heel wat gebeurd. Jezus’ vrienden zijn natuurlijk door veel verdriet en verlatenheid heengegaan. Ze hebben natuurlijk ook hun twijfels gehad. Ze hebben zich ook afgevraagd hoe het mogelijk is dat iemand die zozeer leefde vanuit en met God, nu echt dood kan zijn. Maar tenslotte is hun geloof sterker geweest. Tenslotte hebben zij zich overgegeven aan de hoop. En toen ineens werd die rauwe werkelijkheid van het graf een stuk minder rauw. God lacht met het geweld van het kwaad. En Jezus lacht ons liefdevol tegemoet, en nu lachen wij, gelovigen, mee. Zo is Pasen het feest van de overwinning van het leven. Het Exsultet, de Paasjubelzang zingt van een onverwoestbare hoop. En ze doet dat met de humor van degene die weet dat alles goed zal aflopen. Laten we Pasen uitdragen en er onze seculiere wereld mee uitdagen: Zonder bitterheid en met een milde, uitnodigende lach.
Onze wereld, tot stilstand gekomen en overhoop gehaald door de Corona pandemie, heeft hoop nodig. Wijzelf, soms bange en onzekere mensen, hebben hard nodig het geloof in de overwinning van het leven en van het goede. Geen lichtzinnig optimisme. Maar zoals eens een filosoof zei, gevraagd naar zijn visie op de toekomst van kerk en wereld: “Ik ben niet optimistisch, maar wel hoopvol.”

In die geest voor u een zalig Pasen!